047: Archief van Socialistische Vrijdenkersbond Gent

De meerderheid van de stukken dateert van voor de Tweede Wereldoorlog. Centraal staan de verslagboeken van 1887 tot en met 1928. Ook over de leden en de financiële situatie van de vereniging is materiaal voorhanden. Niet alleen de activiteiten van de Gentse bond, maar ook die van de Vlaamse Federati...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Raadpleegbaarheid:Het archief is raadpleegbaar mits toestemming van de dienstdoende archivaris.
Reference code:047
Level of description:archief
By: Socialistische Vrijdenkersbond Gent
Date:1880-1978
Online access: https://hdl.handle.net/10796/D2285B94-B1D1-4E55-9CCA-AE2F50731C58?locatt=view:level2
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:De meerderheid van de stukken dateert van voor de Tweede Wereldoorlog. Centraal staan de verslagboeken van 1887 tot en met 1928. Ook over de leden en de financiële situatie van de vereniging is materiaal voorhanden. Niet alleen de activiteiten van de Gentse bond, maar ook die van de Vlaamse Federatie en hun tijdschrift worden in het materiaal weerspiegeld. Opmerkelijk zijn een honderdtal testamenten die in een daartoe ontworpen doodskistje worden bewaard.
Date:1880-1934, 1945, 1959-1960, 1978
Physical description:[0,44 strekkende meter]
Notes:Deze collectie bestond onder meer uit de verslagboeken van de Gentse BWP, de archieven van het koor de Marxkring, het toneelgezelschap Multatuli's Kring en de Socialistische Vrijdenkersbond. In 1982 werd deze collectie opgesplitst naar de diverse archiefvormers. Zo kwam het archief van de Vrijdenkersbond als afzonderlijk geheel tot stand.
***********
Biografie: De Gentse Socialistische Vrijdenkersbond moet, volgens de aankondigingen in de Vooruit en De Werker, reeds vanaf 1885 bestaan hebben. Nergens wordt de stichtingsdatum vermeld. Deze groepering ontstond om de invloed van de kerk in de arbeidersmiddens te bestrijden. De drijvende motor daarbij was zorgen dat de leden een burgerlijke begrafenis kregen. De leden kregen de raad een testament op te maken waarin zij de kerkelijke begeleiding verwierpen. Het archief bevat een honderdtal testamenten, die in een daarvoor ontworpen doodskistje werden bewaard. Een tweede middel tot ontvoogding van de kerk was de Sociale Communie voor de kinderen van de leden ter vervanging van de plechtige communie (cf. iconografie: diploma 1e communie). Naast dergelijke antigodsdienstige manifestaties streefden de vrijdenkers naar een algemene geestelijke en culturele ontplooiing van de arbeider. Het meest dynamische lid binnen het bestuur van de Gentse Socialistische Vrijdenkersbond was Aimé Bogaerts. Een vaste voorzitter was er aanvankelijk niet. Die werd elke vergadering opnieuw verkozen, maar vanaf ongeveer 1903 tot zijn overlijden in 1915 was Bogaerts permanent voorzitter. Nadien komen de namen Lamarcq, Clerebout en Steurbaut in de verslagen regelmatig voor. Vanaf ca. 1916 werd Clerebout regelmatig als voorzitter aangesteld. Bogaerts was de drijvende kracht en voorzitter van de Vlaamsche Federatie, met de officiële naam Gewestelijke Federatie der Vrijdenkers van Noord-België, die in 1894 werd opgericht als een aanvankelijk nogal los verband van alle Vlaamse vrijdenkersbonden. Deze federatie hield jaarlijks een congres en gaf het maandblad De Rede uit, waarvan Bogaerts de hoofdredacteur was.
***********
Archiefgeschiedenis: Het archief van de Socialistische Vrijdenkersbond Gent werd in 1964 teruggevonden in de basiscollectie van het latere AMSAB.